نکات جالب و خواندنی درباره اشعه و لامپ مادون قرمز (فرو سرخ)
لامپ مادون قرمز
لامپ مادون قرمز به لامپ‌هایی گفته می شود که با روشن شدن، اشعه مادون قرمز (فرو سرخ) ساطع می کنند، (اشعه ای که در معرض نور خورشید دریافت و به صورت گرما آن را حس می کنیم) اصطلاحا به آنها لامپ های حرارتی نیز گفته می شود. هر چه حرارت آنها بیشتر باشد اشعه بیشتری تولید می کنند.
تابش فرو سرخ، زیر سرخ یا مادون قرمز در علم فیزیک به قسمتی از طیف امواج الکترومغناطیسی گفته می شود که طول موج آنها بلندتر از نور مرئی و کوتاه‌تر از امواج رادیویی است. امواج فرو سرخ در بازه بسامدی 300 گیگاهرتز تا 428 تراهرتز و طول موج 1 میلیمتر تا 700 نانومتر قرار می گیرند.
برای خرید و اطلاع از قیمت انواع لامپ های تخصصی از برندهای معتبر میتوانید به سایت فروشگاه اینترنتی بازرگانی شطرنجی مراجعه نمایید و یا با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
کاربرد لامپهای مادون قرمز
در این قسمت به کاربردهای مختلف لامپهای مادون قرمز اشاره میکنیم. در نظر داشته باشید که توان مصرفی لامپ‌ها با توجه به کاربرد آنها متغیر است. برای مثال برای تامین گرمایش در مرغداری‌ها از لامپهای مادون قرمز از 250 تا 375 وات استفاده می شود.
1. پزشکی و درمانی
فیزیوتراپی و تسکین درد: لامپ مادون قرمز به دلیل توانایی در تولید گرمای عمیق، برای تسکین دردهای عضلانی، مفصلی، و بهبود گردش خون استفاده میشود.
درمان پوست: در برخی از درمان‌های پوستی، برای تحریک تولید کلاژن و بهبود زخم‌ها از این لامپ‌ها استفاده میشود.
درمان سرماخوردگی: گرمای تولیدشده توسط اشعه مادون قرمز به رفع گرفتگی بینی و تسکین علائم سرماخوردگی کمک می‌کند.
2. صنعتی
خشک‌کردن مواد: در صنایع مختلف مانند تولید چوب، کاغذ و رنگ، از لامپ مادون قرمز برای خشک‌کردن سریع مواد استفاده میشود.
گرمایش موضعی: در خطوط تولید، برای گرم‌کردن قطعات خاص یا فعال‌سازی چسب‌ها از این لامپ‌ها استفاده میشود.
3. کشاورزی
پرورش حیوانات: این لامپ‌ها برای گرم‌کردن محیط پرورش جوجه‌ها، خزندگان، و سایر حیوانات حساس به دما استفاده میشوند.
گلخانه‌ها: در گلخانه‌ها، برای تأمین گرمای لازم در فصل‌های سرد سال استفاده میشود.
4. آشپزی و صنایع غذایی
حفظ گرما: در رستوران‌ها و آشپزخانه‌های صنعتی، این لامپ‌ها برای گرم نگه‌داشتن غذاها استفاده میشوند.
پخت و خشک‌کردن مواد غذایی: در برخی فرآیندهای تولید مواد غذایی از لامپهای مادون قرمز استفاده میشود.
5. کاربردهای خانگی
گرمایش موضعی: برای گرم‌کردن اتاق‌های کوچک یا فضاهای خاص در خانه.
درمان خانگی: برای تسکین دردهای عضلانی یا درمان سرماخوردگی.
6. شیمی
اندازه گیری: در علم شیمی، برای اندازه‌گیری غلظت دی‌اکسید گوگرد (SO₂) در هوا از تکنیک‌های طیف‌سنجی مادون قرمز استفاده میشود.
7. دوربین‌های دید در شب حرارتی
دید در شب: دوربین‌های دید در شب حرارتی برای شناسایی اجسام گرم در تاریکی طراحی شده‌اند. این دوربین‌ها حرارت ساطع شده از اجسام مانند بدن انسان را به شکل اشعه مادون قرمز تشخیص می‌دهند و آن را به تصویر تبدیل می‌کنند.
درمان با اشعه (IRT)
طول موج مادون قرمز به عنوان گرمای ملایم دسته بندی می شود. اما در آزمایش‌ها علمی ثابت شده که در عرض چند دقیقه می تواند به عمق بافت نفوذ کرده و 4 برابر باعث گردش خون بیشتر، اکسیژن رسانی بهتر و هیدراته شدن بهتر در بافت مورد نظر شود. در نتیجه جریان خون بیشتر باعث می شود سلول‌های ایمنی سریعتر حرکت کرده و موجب کاهش درد و تسریع بهبود در بافت آسیب دیده شوند. بر اساس تحقیقات آزمایشگاهی درمان با اشعه IRT در محیط‌های بی خطر ضرری ندارد. اما استفاده غیر تخصصی از این اشعه می تواند موجب آسیب حرارتی پوست و ... شود. همچنین محققان درمان با اشعه را در بهبود لک‌های پوستی، چین و چروک‌های پوستی و تسریع در درمان زخم مؤثر دانسته اند.
تاثیر اشعه مادون قرمز بر روی مغز
نور مادون قرمز با تحریک سلول‌های مغزی (نورون‌ها) باعث تولید انرژی نورون‌های مغز میشود.تا مغز بتواند فعالیت طبیعی خود را انجام دهد. از لامپهای IRT در فیزیوتراپی هم استفاده می شود به گونه ای که باید بر روی پایه‌ای ثابت با فاصله مناسب بر روی قسمت مورد نظر پرتو ساطع کند تا باعث بهبود شود. برای تسکین درد از لامپهای با توان 150 وات با فاصله 38 تا 25 سانتی متری به صورت تابش موضعی استفاده میشود.
همچنین در درمان با اشعه مادون قرمز می توان به موارد زیر نیز اشاره نمود:
کاهش ریزش مو در خانم ها و آقایان، تسریع بخش رشد موی سر.
لامپ مادون قرمز می تواند عفونت‌هایی را که در برابر آنتی بیوتیک‌ها مقاوم مانده‌اند از بین برده و یا بهبود آن را تسریع بخشد.
برای تسکین درد(درد های عضلانی، درد مفصل، درد های عصبی، درد ستون فقرات).
ترمیم زخم های دیابتی، کاهش چین و چروک و افتادگی، روشن شدن رنگ پوست، عفونت های پوستی (آکنه، جوش، سوختگی) گردش خون (درمان واریس و ورم های عضلانی)
عوارض و خطر ها و نکات مهم هنگام استفاده از لامپهای مادون قرمز
اگرچه محققان ثابت کرده اند که درمان با مادون قرمز عوارض جانبی و ضرر آنچنانی ندارد اما باید هنگام استفاده از آنها به نکات زیر توجه کرد.
- تابش مادون قرمز می تواند قرمزی موقتی برروی پوست ایجاد کند، اما بعد از چند ساعت از بین می رود.
- در صورت استفاده بیش از حد و رعایت نکردن دستور العمل، بیشترین خطر پوست و چشم شما را تهدید می کند.
- هنگام استفاده در اطراف سر و صورت از عینک ایمنی با شیشه جذب مادون قرمز استفاده کنید. برای جلوگیری از سوختگی فاصله را به طوری رعایت کنید که گرما احساس شده قابل تحمل باشد و به هیچ وجه بیشتر از 10 دقیقه در معرض تابش نباشید.
- در 24 ساعت اول آسیب دیدگی از این درمان استفاده نکنید چون باعث التهاب بیشتر آسیب دیدگی می شود.
- هنگامی که در معرض تابش این لامپ‌ها هستید از روغن و لوسیون برای چرب کردن پوست خود استفاده نکنید چون چربی موجود در آنها با گرم شدن باعث ایجاد اگزما یا سوختگی می شود.
- در بیمارانی که دچار سرطان پوست هستند منع مصرف دارد چون باعث تشدید آن می شود.
- بدنه‌ی این لامپ‌ها بسیار داغ است برای جلوگیری از تماس با بدنه‌ی این لامپ‌ها از CLAMP های مخصوص با سرپیچ‌های سرامیکی نسوز استفاده می شود.
- در درمان پزشکی برای افرادی که در بدنشان ایمپلنت فلزی دارند بهتر است با نظر متخصص انجام شود، چون ایمپلنت‌ها فلزی بوده و با جذب اشعه گرم میشوند، بنابراین اگر حساب شده در معرض این اشعه قرار نگیرند باعث آسیب دیدگی بافت‌های مجاور ایمپلنت می شود. بر عکس این قضیه برای ایمپلنت‌های سیلیکونی (جراحی های زیبایی) مفید است چون باعث دیتاکس شدن سم‌های ناشی از سیلیکون‌های پلاستیکی موجود در بدن فرد مورد نظر می شود.
مزایای لامپ مادون قرمز
راندمان بالا در تولید گرما: لامپهای مادون قرمز تقریباً تمام انرژی مصرفی خود را به گرما تبدیل می‌کنند و از این رو دارای بازدهی بالایی هستند.
گرمایش سریع: این لامپ‌ها بلافاصله پس از روشن شدن گرما تولید می‌کنند و نیازی به زمان طولانی برای گرم شدن ندارند.
مصرف انرژی کم: مصرف انرژی این لامپ‌ها در مقایسه با بسیاری از وسایل گرمایشی دیگر کمتر است.
طول عمر بالا: در صورت استفاده صحیح، لامپهای مادون قرمز طول عمر زیادی دارند.
عدم تولید نور مرئی: این لامپ‌ها نور مرئی بسیار کمی تولید می‌کنند که آنها را برای برخی کاربردها، مانند محیط‌های خواب یا درمانی، مناسب می‌سازد.
ایمنی در استفاده: در مقایسه با برخی دستگاه‌های گرمایشی قدیمی، این لامپ‌ها ایمن‌تر هستند.
کاربردهای چندمنظوره: این لامپ‌ها در صنایع مختلف، از پزشکی گرفته تا کشاورزی و صنعتی، قابل استفاده‌اند.
انتقال گرما بدون واسطه: اشعه مادون قرمز بدون نیاز به گرم کردن هوا، به‌طور مستقیم اشیا یا افراد را گرم می‌کند. این ویژگی در محیط‌های باز یا فضاهایی با تهویه زیاد بسیار مؤثر است.
معایب لامپ مادون قرمز
خطر سوختگی: در صورت استفاده نادرست یا عدم رعایت فاصله مناسب از لامپ، ممکن است باعث سوختگی پوست شود.
انتشار گرما محدود: این لامپ‌ها فقط سطحی را که در مسیر اشعه قرار دارد گرم می‌کنند و برای گرم کردن کل یک فضا ناکارآمد هستند.
نیاز به کنترل دقیق: برای جلوگیری از آسیب به انسان یا اشیا، لازم است از تنظیمات دقیق و کنترل مناسب استفاده شود.
حساسیت به شوک و ضربه: به دلیل ساختار شیشه‌ای و حساس لامپهای مادون قرمز، آنها در برابر ضربه یا شوک الکتریکی آسیب‌پذیر هستند.
تأثیر بر سلامت در استفاده نادرست: استفاده طولانی‌مدت و نزدیک از این لامپ‌ها ممکن است باعث خشک شدن پوست یا آسیب به چشم‌ها شود.
هزینه اولیه: هزینه خرید برخی از مدل‌های پیشرفته‌تر این لامپ‌ها ممکن است نسبتاً بالا باشد.
جمع‌بندی
لامپ مادون قرمز یک ابزار کارآمد برای تولید گرما و اشعه مادون قرمز است که به دلیل راندمان بالا، سرعت گرمایش و کاربردهای متنوع در صنایع، پزشکی و خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، استفاده نادرست از آن می‌تواند خطراتی مانند سوختگی یا آسیب به پوست و چشم به همراه داشته باشد. هنگام خرید این لامپ‌ها، توجه به نکاتی مانند توان، کیفیت ساخت، و ایمنی بسیار مهم است. با انتخاب صحیح، میتوانید از مزایای متعدد این نوع لامپ بهره‌مند شوید.
