سیم و کابل نسوز چیست و چه کاربردی دارد؟
آشنایی با سیم و کابل نسوز (مقاوم در برابر حرارت)
در صنایع مختلف به‌ویژه صنعت ساختمان، موضوع ایمنی برق همواره از اهمیت ویژه ای برخوردار است. یکی از تهدیدهای جدی در این حوزه، آتش سوزی های ناشی از اتصالات و تجهیزات برقی است. به همین دلیل استفاده از سیم و کابل نسوز به‌عنوان گزینه‌ای ایمن و قابل اعتماد، به‌شدت توصیه می‌شود.
در ادامه، به زبان ساده و کاربردی به بررسی ویژگی ها، کاربردها و ساختار کابل نسوز سیلیکونی و دیگر انواع کابل مقاوم به حرارت می‌پردازیم.
تفاوت بین سیم و کابل چیست؟
در ابتدا باید بدانیم سیم و کابل دو واژه رایج اما متمایز در صنعت برق هستند:
-
سیم معمولاً یک هادی منفرد یا گروهی از رشته های نازک فلزی است.
-
کابل ترکیبی از چند رشته سیم عایق شده است که داخل یک روکش قرار گرفته‌اند.
در نتیجه، کابل ها ساختار پیچیده تری نسبت به سیم دارند و برای انتقال نیروی الکتریکی یا سیگنال‌های کنترلی در مسافت‌های طولانی تر کاربرد دارند.
چرا باید از سیم و کابل نسوز استفاده کنیم؟
استفاده از کابل ضد آتش مخصوصاً در مکان هایی که امنیت جانی افراد اهمیت زیادی دارد، الزامی است. از جمله این مکان‌ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برج های مسکونی و تجاری
- مراکز خرید و هتل ها
- ایستگاه های مترو و بیمارستان ها
- تونل ها و فضاهای عمومی
در شرایط آتش سوزی، این کابل ها می توانند عملکرد انتقال برق و سیگنال را حفظ کرده و امکان فعال سازی سیستم های هشدار و اطفای حریق را فراهم کنند.
ویژگی مهم سیم و کابل نسوز
سیم و کابل نسوز باید از استانداردهای ایمنی بالایی برخوردار باشند. مهم ترین ویژگی های آنها عبارتند از:
ویژگی فنی سیم نسوز:
- تولید شده با هادی مسی یا آلومینیومی با خلوص بالا
- عایق از جنس سیلیکون یا مواد LSZH (کم‌دود و بدون هالوژن)
- مقاومت حرارتی بین 105 تا 180 درجه سانتی‌گراد
- انعطاف پذیری بالا برای استفاده در تابلوها، تجهیزات متحرک و مکان های فشرده
- بدون انتشار گازهای سمی هنگام آتش‌سوزی
کاربردهای تخصصی سیم و کابل نسوز در صنایع مختلف
سیم و کابل نسوز به دلیل ویژگی های فنی خاص خود، مانند تحمل دمای بالا، مقاومت در برابر شعله و انتشار دود کم، در طیف گسترده ای از صنایع حساس و حیاتی کاربرد دارند. در ادامه، مهم‌ترین حوزه‌هایی که از این تجهیزات استفاده می‌کنند معرفی می‌شود:
1. صنایع سنگین و حرارتی
- کارخانه های فولاد و ذوب فلزات که در آنها دمای محیط بسیار بالا است.
- محیط هایی که شامل کوره‌های صنعتی یا خطوط تولید گرمایی هستند.
2. صنایع انرژی و شیمیایی
- پالایشگاه ها، پتروشیمی ها و واحد های فرآوری نفت و گاز
- محیط‌های مستعد انفجار یا با خطر آتش سوزی بالا
3. صنعت خودروسازی و حمل و نقل
- سیم کشی داخلی خودرو های خاص، کشتی ها، واگن های راه آهن و حتی هواپیما ها
- استفاده در تجهیزات کنترلی یا حرارتی در وسایل نقلیه صنعتی
4. تجهیزات گرمایشی و الکتریکی
- هیترهای صنعتی، ژنراتورها، موتورها و ترانسفورماتورها
- اجاق گاز، مایکروفر، بخاری برقی، جاروبرقی و سایر لوازم خانگی حرارتی
5. صنعت پزشکی و آزمایشگاهی
- سیم کشی و اتصال در تجهیزات حساس پزشکی
- طراحی سیستم های دقیق اندازه گیری و کنترل در محیط های استریل
6. پروژه های عمرانی و ساختمانی با ریسک بالا
- بیمارستان ها، دانشگاه ها، هتل ها، مراکز تجاری بزرگ و مجتمع های مسکونی
- سیستم های اعلام و اطفای حریق که در آن ها حفظ عملکرد مدار در زمان آتش سوزی حیاتی است
این دسته از محصولات به گونه ای طراحی شده اند که حتی در دمای بسیار بالا یا تماس مستقیم با شعله، عملکرد خود را حفظ کرده و از انتقال سیگنال، کنترل یا انرژی جلوگیری نمی کنند. به همین دلیل، انتخاب سیم نسوز با عایق سیلیکونی یا کابل برق با روکش مقاوم به شعله در این صنایع یک انتخاب فنی و هوشمندانه به شمار می‌رود.
ساختار سیم و کابل نسوز چگونه است؟
یک کابل نسوز معمولاً از بخش های زیر تشکیل شده است:
- هادی (رسانا): معمولاً از جنس مس آنیل شده یا آلومینیوم.
- عایق: از مواد مقاوم به حرارت مانند سیلیکون یا فایبرگلاس.
- روکش خارجی: که در کابل‌ها برای محافظت در برابر عوامل محیطی استفاده می‌شود.
یکی از رایج‌ترین متریال‌ها برای تولید کابل نسوز، سیلیکون رابر است. این ماده علاوه بر مقاومت حرارتی، خاصیت انعطاف پذیری و طول عمر بالا نیز دارد.
مشخصات کابل نسوز سیلیکونی:
- دارای لایه‌های عایق و روکش مقاوم در برابر شعله
- تولید شده با مواد فاقد هالوژن و کم دود (LSZH)
- تحمل حرارتی بالا و مقاوم در برابر شعله مستقیم
- قابلیت عملکرد پیوسته حتی در شرایط آتش سوزی برای مدت زمان مشخص
- استاندارد شده بر اساس IEC 60331 و BS 6387
مزایا و معایب سیم و کابل نسوز سیلیکونی
مزایا:
- عملکرد پایدار در دماهای بالا
- تولید دود بسیار کم
- بدون گازهای خورنده یا سمی
- سازگار با محیط‌های مرطوب یا شیمیایی
معایب:
- قیمت بالاتر نسبت به کابل های معمولی
- بازیافت پذیری پایین
سیم و کابل نسوز سیمیا
شرکت سیم و کابل سیمیا یکی از تولید کنندگان پیشرو در زمینه طراحی و ساخت انواع سیم و کابل نسوز در ایران است که با بهره گیری از تکنولوژی روز و مواد اولیه باکیفیت، محصولاتی مطابق با استانداردهای بین المللی عرضه می کند. این شرکت با تمرکز بر تولید سیم های مقاوم در برابر حرارت و شعله، کابل های ضد حریق با دود کم و بدون هالوژن (LSZH)، و کابل های تخصصی برای کاربردهای صنعتی و ساختمانی، توانسته جایگاه ویژه ای در بازار داخلی و پروژه های بزرگ عمرانی، صنعتی و نفت و گاز کسب کند. محصولات سیمیا گزینه‌ای مطمئن برای فضاهای حساس مانند بیمارستان ها، پالایشگاه ها، مترو، ساختمان های بلند و هر محیطی هستند که ایمنی الکتریکی در آن اولویت دارد.
کلام آخر: چه زمانی باید سیم و کابل نسوز بخریم؟
اگر در محیط‌هایی فعالیت می‌کنید که امنیت الکتریکی و کاهش خطر آتش سوزی اولویت دارد، خرید سیم و کابل نسوز یک انتخاب هوشمندانه است. این محصولات نه تنها ایمنی ساختمان و تجهیزات را تضمین می کنند، بلکه در مواقع اضطراری عملکرد حیاتی سیستم های هشدار را حفظ می کنند.
پیش از خرید حتماً به استاندارد ساخت، برند تولیدکننده، جنس عایق و نوع کاربرد توجه داشته باشید.
پرسش‌های متداول درباره سیم و کابل نسوز
۱. آیا سیم نسوز برای استفاده در تابلو برق مناسب است؟
بله، سیم‌های نسوز مخصوص تابلو برق طراحی شده‌اند تا در شرایط دمای بالا دچار خرابی نشوند.
2. قیمت کابل نسوز چقدر است؟
بسته به برند، جنس، سایز و نوع عایق، قیمت‌ها متغیر است. کابل های سیلیکونی معمولاً گران تر از کابل های معمولی هستند.
